Sở hữu trí tuệ ngày càng trở thành một lĩnh vực quan trọng, đặc biệt là khi chúng ta sống trong thế giới kỹ thuật số hóa. Nhưng sở hữu trí tuệ là gì và tại sao nó lại có giá trị đến vậy? Hãy cùng Luật Thành Thái giải thích về khái niệm này trong bài viết sau, cung cấp kiến thức chuyên sâu về vấn đề sở hữu trí tuệ, hướng dẫn bạn cách bảo vệ, khai thác và quản lý tài sản trí tuệ của mình một cách hiệu quả nhất trong môi trường kinh doanh cạnh tranh ngày nay.
Sở hữu trí tuệ là gì? Quyền sở hữu trí tuệ là gì?
Sở hữu trí tuệ, còn được biết đến với tên gọi khác là tài sản trí tuệ, là kết quả của sự sáng tạo của tâm trí con người. Nó bao gồm một loạt các sản phẩm đa dạng như tác phẩm văn học, âm nhạc, phần mềm máy tính, phát minh, sáng chế, giải pháp độc đáo, thiết kế công nghiệp, và nhiều hơn nữa.
Theo quy định tại Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (được sửa đổi năm 2009 và 2019), quyền sở hữu trí tuệ là quyền của tổ chức hoặc cá nhân đối với các loại tài sản trí tuệ. Quyền sở hữu trí tuệ bao gồm:
- Quyền tác giả: Đây là quyền của tổ chức hoặc cá nhân đối với các tác phẩm mà họ đã sáng tạo hoặc sở hữu.
- Quyền liên quan đến quyền tác giả (gọi tắt là quyền liên quan): Đây là quyền của tổ chức hoặc cá nhân đối với các cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng và tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa.
- Quyền sở hữu công nghiệp: Đây là quyền của tổ chức hoặc cá nhân đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp và thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý, bí mật kinh doanh mà họ đã sáng tạo hoặc sở hữu, cũng như quyền chống cạnh tranh không lành mạnh.
- Quyền đối với giống cây trồng: Đây là quyền của tổ chức hoặc cá nhân đối với giống cây trồng mới mà họ đã chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển, hoặc được hưởng quyền sở hữu.
(Các khoản 2, 3, 4 và 5 của Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, được sửa đổi năm 2009 và 2019)
Lý do cần đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ
Bằng cách đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ, các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể ngăn chặn đối thủ cạnh tranh bắt chước sản phẩm hoặc dịch vụ sáng tạo của mình, giúp giữ vững vị thế trên thị trường.
Các tài sản của doanh nghiệp không chỉ bao gồm các tài sản hữu hình như tài chính, nhà xưởng, mà còn các tài sản vô hình như ý tưởng, chiến lược kinh doanh, nhãn hiệu và kết quả sáng tạo. Ngày nay, giá trị của tài sản hữu hình đang ngày càng không bằng giá trị tài sản vô hình.
Một số doanh nghiệp lớn tập trung vào việc tạo ra sản phẩm và thiết kế mới, còn việc sản xuất thì thuê người khác đảm nhận. Đối với họ, tài sản quan trọng nhất không phải là nhà xưởng hay dây chuyền sản xuất, mà là tài sản vô hình như danh tiếng thương hiệu hay công nghệ độc quyền.
Qua việc bảo vệ pháp lý tài sản vô hình, hệ thống sở hữu trí tuệ giúp biến chúng thành quyền sở hữu độc quyền, giúp tăng cường giá trị cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Thời hạn bảo hộ các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ theo Hiệp định TRIPS là bao nhiêu lâu?
Các quy định trong Hiệp định TRIPS chỉ yêu cầu thời hạn bảo hộ tối thiểu, điều này có nghĩa là các quốc gia có thể áp dụng thời hạn bảo hộ dài hơn so với các quy định cơ bản được nêu trong Hiệp định.
Thời hạn bảo hộ tối thiểu theo Hiệp định TRIPS là như sau:
- Bằng sáng chế: 20 năm
- Bản quyền (đối với các tác phẩm ngoại trừ tranh và điện ảnh): 50 năm hoặc suốt đời của tác giả cộng thêm 50 năm
- Bản quyền điện ảnh: 50 năm
- Bản quyền tranh: 25 năm
- Thương hiệu: 7 năm
- Kiểu dáng công nghiệp: 10 năm
- Sơ đồ bố trí mạch tích hợp: 10 năm
Cách đăng ký quyền sở hữu trí tuệ
Quy trình đăng ký quyền sở hữu trí tuệ được thực hiện qua các bước dưới đây:
Bước 1: Lựa Chọn Loại Sản Phẩm Đăng Ký
Mỗi loại sản phẩm cần đăng ký sở hữu trí tuệ sẽ có quy trình đăng ký riêng biệt. Các loại đăng ký bao gồm:
- Đăng ký Nhãn Hiệu (bao gồm đăng ký Logo, Thương Hiệu)
- Đăng ký Chỉ Dẫn Địa Lý
- Đăng ký Sáng Chế
- Đăng ký Kiểu Dáng Công Nghiệp hoặc Sản Phẩm
- Đăng ký Giải Pháp Hữu Ích
- Đăng ký Bản Quyền Tác Giả (cho các tác phẩm như bài hát, phần mềm, trò chơi, truyện, hình vẽ, âm nhạc v.v.) hoặc Quyền Liên Quan (bản ghi âm, ghi hình, biểu diễn)
- Đăng ký Quyền Liên Quan đối với Giống Cây Trồng
Bước 2: Xác Định Cơ Quan Đăng Ký
- Đối với Sở Hữu Công Nghiệp và Bản Quyền Tác Giả, quyền liên quan: Cục Sở Hữu Trí Tuệ Việt Nam.
- Đối với Quyền Liên Quan đối với Giống Cây Trồng: Cục Trồng Trọt.
Bước 3: Chuẩn Bị Hồ Sơ Đăng Ký
Hồ sơ cần chuẩn bị sẽ phụ thuộc vào loại đăng ký. Thông tin chi tiết về hồ sơ có thể được tìm thấy trên trang web của công ty chúng tôi.
Bước 4: Nộp Hồ Sơ và Theo Dõi
Sau khi chuẩn bị hồ sơ, khách hàng nộp hồ sơ tại cơ quan tương ứng và theo dõi quá trình xét duyệt. Chờ đợi kết quả cuối cùng của quá trình đăng ký sở hữu trí tuệ.
Cách tính phí Đăng ký sở hữu trí tuệ tính như thế nào?
Chi phí đăng ký bao gồm hai phần chính:
(1) Lệ phí đăng ký sở hữu trí tuệ:
- Lệ phí này phụ thuộc vào loại đối tượng đăng ký và được quy định trong luật Sở Hữu Trí Tuệ.
- Ví dụ, lệ phí đăng ký nhãn hiệu hàng hóa được tính theo số lượng nhãn hiệu và nhóm sản phẩm, ví dụ như 1.350.000 VNĐ cho mỗi nhãn hiệu trong một nhóm sản phẩm.
- Hoặc, lệ phí đăng ký bản quyền tác giả cho chương trình máy tính có thể là 600.000 VND.
(2) Phí dịch vụ đăng ký:
- Phí này phát sinh khi chủ đơn đăng ký ủy quyền cho một tổ chức đại diện nộp đơn đăng ký thay mặt.
- Ngoài lệ phí đăng ký, chủ đơn còn phải thanh toán phí dịch vụ cho công ty đại diện.
- Cách tính phí dịch vụ sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng công ty dịch vụ và nội dung công việc cụ thể.
Giới hạn quyền sở hữu trí tuệ
Điều 7 của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (đã được sửa đổi vào năm 2009 và 2019) xác định rằng:
- Những người sở hữu quyền trí tuệ chỉ có thể thực hành quyền của họ trong phạm vi và thời gian bảo vệ theo luật.
- Các hành động theo quyền sở hữu trí tuệ không được làm tổn hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền lợi công cộng hay lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức khác.
- Nhằm đảm bảo các lợi ích quốc gia như quốc phòng, an ninh, quyền lợi của dân và nguyên tắc khác, Nhà nước có quyền hạn chế hoặc cấm người sở hữu quyền trí tuệ từ việc thực hiện quyền của họ hoặc buộc họ cho phép người khác sử dụng một số quyền của họ theo điều kiện phù hợp. Các hạn chế về đối với sáng chế thuộc bí mật nhà nước sẽ được thực hiện theo quản lý của Chính phủ.
Luật Sở hữu trí tuệ 2022 đã thay đổi như sau:
Thực thi quyền sở hữu trí tuệ không được gây ảnh hưởng đến quyền lợi của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích pháp lý của các cá nhân, tổ chức khác và không vi phạm các quyền và quy định khác của pháp luật liên quan. Các tổ chức và cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca Việt Nam không được làm gián đoạn hoặc ngăn cản việc phổ biến và sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.
Luật Thành Thái – Dịch vụ đăng ký sở hữu trí tuệ uy tín, chất lượng
Luật Thành Thái cung cấp dịch vụ đăng ký sở hữu trí tuệ hàng đầu thị trường. Chúng tôi tận tâm giúp khách hàng bảo vệ quyền lợi trí tuệ thông qua quyền sở hữu công nghiệp và quyền tác giả. Với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ chất lượng cao, nhanh chóng, chuẩn xác. Cùng đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi đưa ra lời tư vấn hữu ích giúp khách hàng hiểu rõ về quyền và nghĩa vụ trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Khi lựa chọn dịch vụ của chúng tôi, khách hàng sẽ được:
- Nhận sự tư vấn và hỗ trợ từ các luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực Sở hữu Trí tuệ.
- Được tư vấn và phân loại đối tượng đăng ký sở hữu trí tuệ một cách tối ưu, tối thiểu chi phí.
- Dễ dàng thực hiện các thủ tục đăng ký sở hữu trí tuệ thông qua việc ủy quyền cho chúng tôi làm đại diện.
- Tận hưởng dịch vụ với phí hợp lý, đảm bảo chất lượng.
- Tiếp cận các dịch vụ pháp lý khác như Doanh nghiệp, Đầu tư nước ngoài, Giấy phép doanh nghiệp với ưu đãi đặc biệt.
Tóm lại, Sở hữu trí tuệ đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích sáng tạo và thúc đẩy sự tiến bộ trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Hy vọng với những nội dung mà Luật Thành Thái chia sẻ trên, sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Sở hữu trí tuệ cũng như cách đăng ký Sở hữu trí tuệ. Nếu khách hàng có nhu cầu hoặc bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ một cách tốt nhất.
